Mide Kanserinin Önde Gelen Nedenlerinden Biri: Helicobacter Pylori!

Mide kanserinin en kıymetli nedenlerinden biri olan Helicobacter pylori, dünya genelinde milyonlarca kişinin midesinde fark edilmeden sessizce yaşıyor. Birçok kişi için görünmez bir tehdit olan bu bakteriyle ilgili Dünya Sıhhat Örgütü'nün de yaklaşımının değiştiğine işaret eden Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, “Artık, Helicobacter bakterisi bir enfeksiyon hastalığı olarak kıymetlendirilmektedir ve bakteri tespit edildiğinde de öldürülmesi önerilmektedir” dedi.

Günlük ömürde sıkça karşılaşılan hazımsızlık, iştah kaybı yahut mide ekşimesi üzere şikayetler, çoklukla yanlış beslenme yahut gerilimin sonucu olarak düşünülüp önemsenmeyebiliyor. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, temiz üzere görünen bu şikayetlerin mide kanserinin birinci işaretleri olabileceğini hatırlattı.

Dünyada en sık görülen dördüncü kanser çeşidi olan mide kanserinin belirtilerinin farklı gastrointestinal problemlerle benzerlik göstermesinin de geç fark edilmesinin değerli bir nedeni olduğunu belirten Prof. Dr. Ergün, sözlerine şöyle devam etti: “Mide kanseri, bağırsak kanserinden sonra en sık görülen gastrointestinal kanser cinsidir. Geç fark edilmesinden ötürü çoklukla ileri evrede teşhis konulabiliyor. Lakin biz erken teşhisle tümörün karın içindeki öbür organlara yayılmadan tedaviye başlanmasını istiyoruz. Bu sayede hastanın hayat beklentisi de artıyor. Geç teşhiste ne yazık ki çok güzel sonuçlar alınamıyor.”

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE RİSK DAHA YÜKSEK

“Helicobacter pylori enfeksiyonunun mide kanseri üzerindeki tesirine dikkat çekilmeli, bu bakterinin önlenebilir bir faktör olduğu ve erken teşhisle mide kanseri riskinin azaltılabileceği unutulmamalıdır.” diyen Prof. Dr. Ergün, sözlerine şöyle devam etti: “Helicobacter pylori, mide kanserinde kıymetli bir rol oynayan ve dünya genelinde yaygın olan bir bakteri. Gelişmekte olan ülkelerde nüfusun yüzde 70-80'inde bu bakteri görülürken, gelişmiş ülkelerde oran yüzde 10-30 ortasında değişmektedir. Bu durum, gelişmekte olan ülkelerde mide kanseri riskinin daha yüksek olmasına neden olmaktadır.”

BESLENME ALIŞKANLIKLARIYLA DA YAKIN MÜNASEBETİ VAR

Mide kanserinin beslenme alışkanlıklarıyla da yakından ilgili olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Ergün, Türkiye’de sıklığının nispeten daha az olmakla birlikte, bilhassa Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde beslenme ve ömür alışkanlıklarına bağlı olarak mide kanserinin daha sık gözlendiğini belirterek “Sigara kullanımı, çok sıcak çay içmek ve tütün eserleri çiğnemek, yemek borusu kanserleri ile mide kanserlerinin oranlarını artırıyor. Ayrıyeten, yemek yeme alışkanlıkları da büyük kıymet taşıyor. Yağlı, hamur işi ve et yüklü beslenmek, mide ve bağırsak tümörleri için değerli bir risk faktörü. Bu nedenle, genç yaşta gelişen tümörler daha çok Doğu ve Güneydoğu kökenli bireylerde görülmektedir” dedi. 

AİLESİNDE MİDE, KALIN BAĞIRSAK KANSERİ OLANLAR TARAMALARA DAHA ERKEN BAŞLAMALI

Mide kanserine neden olan etkenlerin başında Helicobacter bakterisinin geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Meltem Ergün, “Toplumda bu kadar yaygın olmakla birlikte, neyse ki birebir oranda mide kanseri görülmüyor. Zira hastalığın ortaya çıkmasında diyet ve beslenme faktörleri de kıymetli bir rol oynuyor. Münasebetiyle, ailede mide kanseri hikayesi yoksa ve sağlıklı besleniliyorsa, bu hususta nispeten daha şanşlıyız demektir. Fakat bilhassa ailesinde kalın bağırsak, pankreas ve mide kanseri olanların taramalara daha erken başlaması gerekir.”

“ANİDEN ORTAYA ÇIKAN MİDE ŞİKAYETİ ALARM VERİCİDİR”

Mide kanseri için beslenme alışkanlıkları, Helicobacter mikrobunun varlığı ve sigara alışkanlığının varlığı üzere üç risk faktörünün, yalnızca hastalığın ortaya çıkmasını değil, erken yaşlarda görülmesini de etkilediğini belirten Prof. Dr. Meltem Ergün, mide kanserinin alarm belirtilerini şöyle anlattı: “En kıymetli belirtilerden biri istemsiz kilo kaybıdır. Hastalar, 'Şimdiye kadar o kadar uğraşmama karşın hiç kilo verememiştim, lakin artık iştahım kesildi, yemek yiyemiyorum, istemeden kilo veriyorum.' üzere açıklamalar yapar. Bir başka belirti de sebebi bilinmeyen kansızlıktır. Her iki cinsiyette ve her yaşta ortaya çıkan kansızlık, çok kıymetli bir risk faktörüdür, bilhassa menopoz sonrası bayanlarda kansızlık olmaması gerekir. Genç yaşlarda kansızlığı olan bayanların kan düzeyleri olağanda menopoz sonrası düzelir. Kansızlık menopoz sonrasında da devam ediyorsa bu bir alarm belirtisidir. Apansız ortaya çıkan mide şikayetleri de bir öteki belirtidir; mide ağrısı, yanması, şişkinlik ya da gaz biçiminde ortaya çıkabilir. Hastalar, 'Şimdiye kadar taş yesem öğütüyordum, midemle ilgili hiçbir şikayetim yoktu, ancak artık ekmek, köfte ne yesem dokunuyor. Açsam da berbatım, toksam da berbatım.' diyorsa, bu bizim için çok alarm verici olur. Özetle, yeni başlayan mide-bağırsak şikayetleri, orta yaştan sonra başlayan mide rahatsızlıkları, sebebi bilinmeyen kilo kaybı, sebebi bilinmeyen bulantı, kusma ve kansızlık belirtileri olan hastalar vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.”

BELİRTİLER FARKLI MİDE HASTALIKLARIYLA KARIŞABİLİYOR

“Mide kanseri açısından bir öbür kıymetli nokta, hastaların şikayetlerinin farklı mide hastalıklarıyla karıştırılmasıdır,” diyen Prof. Dr. Ergün, sözlerine şöyle devam etti: “Yeni başlayan gastrit ve ülserde de misal şikayetler yaşanabiliyor. Lakin kesin teşhis endoskopi ile konulabilir. Endoskopik incelemede lezyonun ne kadar derine indiği hakkında bir fikir edinebiliriz. Lakin kanserin karın içine ya da başta organlara yayılıp yayılmadığını tespit etmek ve evresini belirlemek için MR, PET-CT üzere farklı görüntüleme metotlarından faydalanıyoruz. Endoskopik ultrason ile de midenin hangi katmanlarında tutulum olup olmadığını öğrenebiliyoruz. Elde edilen tüm sonuçlarla kanserin evrelemesini yapıyoruz.”

EVRE İLERLEDİKÇE TEDAVİDEN ELDE EDİLECEK MUVAFFAKİYET DA DÜŞÜYOR

Prof. Dr. Meltem Ergün, mide kanserinin erken evrede yakalandığında 5 yıllık ömür talihinin yüzde 50-70 ortasında gerçekleştiğine, lakin ileri evrelerde bu oranın düştüğüne işaret ederek tedavi konusunda şunları anlattı: “Hastalığın çeşidine, hücresel yapısına ve evresine nazaran tedavi sistemlerini belirliyoruz. Bunun için teşhis konduğunda, gastroenteroloji, radyoloji, tıbbi onkoloji, genel cerrahi ve patoloji uzmanlarının yer aldığı tümör kurulunda durum multidisipliner olarak kıymetlendirilerek hastaya uygun tedavi planlaması yapılır. Erken evrelerde alışılmış ki cerrahi tedavi ön plana çıkıyor. Şayet hastalık bir yere yayılmamış ve yalnızca midenin içinde kalmışsa, midenin tümörlü kısmını ya da tamamını alarak temizliyoruz. Burada tümörün yerleşim yeri belirleyici oluyor. Lakin karaciğer ya da karın zarına bir yayılım kelam mevzusuysa, sıcak kemoterapi ve radyoterapi üzere tedaviler gündeme geliyor. Hasebiyle tedavide, tümörün hücresel tipi, yayılımı ve bulunduğu pozisyon üzere birçok etken bir ortada kıymetlendirilerek karar veriliyor.”

HASTALIKTAN KORUNMAK İÇİN RUTİN MUAYENE ÖNEMLİ

Mide kanseri için önerilen bir tarama programı olmadığını ve bu nedenle de asıl kıymetli noktanın hastalığa yakalanmamak için gerekli tedbirleri almak, sıhhat taramalarını ihmal etmemek olduğunu vurgulayan Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ergün, sözlerine şöyle devam etti: “Dünya Sıhhat Örgütü ve gastroenteroloji dernekleri, kolorektal kanserden korunmak için 45 yaş üstü rastgele bir şikayeti olmayan herkese kolonoskopi taramalarını öneriyor. Bu metot, kalın bağırsak kanseri taramalarında epey tesirli. Fakat mide kanseri için benzeri bir standart bulunmuyor. Mide kanseri taraması için muhakkak bir yaşta endoskopi yapılması gerektiğini tabir eden genel bir kılavuz yok. Bu durum, Japonya üzere mide kanserinin hayli yaygın olduğu ülkeler dışında dünya genelinde yaygın bir uygulama değil. Fakat Avrupa ve Amerika'da mide kanseri bu kadar yaygın olmadığından, rutin tarama önerilmiyor. Türkiye'de gastroenterolog olarak yaklaşım, kolonoskopi taraması yapılan hastalarda midenin de endoskopi ile incelenmesi istikametinde. Bu metot herkes tarafından standart olarak önerilmese de imkân olduğunda bu inceleme yapılabiliyor. Bunun yanı sıra, 'alarm semptomları' ismi verilen kimi belirtiler görüldüğünde endoskopi kesinlikle yapılması gerekiyor.”

MİDE KANSERİNDEN KORUNMAK İÇİN HAYAT ÜSLUBUNUZU DEĞİŞTİRİN

Mide kanserinden korunmak için hayat üslubunda birtakım değişiklikler yapılması gerektiğini anlatan Prof. Dr. Meltem Ergün, “Akdeniz tipi beslenme tercih edilmeli, lifli besinler ve taze sebze-meyve tüketimi artırılmalı. Sigara ve alkol kullanılmamalı. Bilhassa fazla baharatlı yiyeceklerden uzak durulmalı. Ömür usulünde yapılacak küçük değişikliklerle mide kanseri riski kıymetli ölçüde azaltılabilir. Helicobacter pylori konusunda ise toplumun bilinçlendirilmesi ve gelişmekte olan ülkelerde bu enfeksiyonun denetim altına alınması, gelecekte mide kanseri olaylarının artışını önleyebilir.” diye konuştu. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı